Kırkkilit otu-At kuyruğu otu

Kırkkilit (Equisetum arvense), Atkuyruğu Otu, Zemberekotu, Çamotu, Kırkboğum, Tilkikuyruğu Otu,Süpürge otu ve Katırkuyruğu Otu olarak da tanınır. İlkbahar başlangıcında, derinlere kök salmış olan köksaptan, önce spor taşıyıcı kahverengi başak sapları çıkar. Düzgün yapılı küçük çam ağaçlarını andıran yeşil yaz kuyruğu ise daha sonra çıkar. Çok yıllık, otsu ve çiçeksiz bitkilerdir. Gövdesi silindir biçiminde, dallı veya dalsız, yeşil veya esmer-yeşil renkli, sert ve içi boştur. Yaprakları çok küçük, pul biçiminde ve sivri uçludur. Spor ile çoğalırlar. Spor keseleri verimli gövdelerinin uçlarında başak şeklinde toplanmışlardır. Türkiye'de 7 kadar türü yetişmektedir. Saponin, %60-70 silisilik asit (Silica), potasyum tuzları, tanen alkaloitler içerir. Toplanacak bitkiler, 25-60 cm boyunda ve sapı ince (3-6 mm civarında) olan türlerdir (Equisetum arvense) ve nemli topraklardan, tarla aralarından ve dere kıyılandan toplanır. Kırıkilit Otu Mayıs-Haziran döneminde, henüz canlı yeşil rengini korurken, sapın toprağa yakın bölümünden kesilir ve demetler halinde gölge ve havadar bir yere asılarak kurumaya bırakılır. İğne yapraklar gövdeden kolayca ayrıldığında kuruma tamamlanmış olur.

Özellikle ciğer, böbrek ve mesane rahatsızlıkları ve kan dindirme konusundaki etkisi çok iyi bilinir.

Kırkkilit, halk hekimliğinde yaralar ve şişliklerde de oldukça etkin bir şekilde kullanılır. Kemiğe kadar işlemiş ve çürümeye başlamış yaralarda kötüleşmeye başlamış şişliklerde sıcak lapa olarak kullanılırdı.
Yine eski halk hekimleri belli bir yaşa gelmiş insanların devamlı olarak günde bir fincan Kırkkilit çayı içmelerini sağlık verirler. Kırkkilit tüm romatizmal ağrılar, gut, varis ve sinir ağrılarında etkili bir rahatlatıcı olarak bilinir.

Kırkkilit özellikle mesane rahatsızlıklarında oldukça etkilidir. İdrar söktürücü etkisi nedeniyle böbreklerde taş oluşumuna karşı kullanılabilir. Sıcak Kırkkilit banyolarının da yardımıyla küçük taşları düşürmek işten bile değildir.
Aynı zamanda vücudun su topladığı durumlarda ağır iltihaplı hastalıklarda su toplanması durumunda oldukça faydalıdır. Buna göğüs içi su toplanması da dahildir.
Böbreklerin ağır baskı altında kaldığı zorlu doğumlardan sonra annelerde karşılaşılan görme bozukluklarının giderilmesinde Kırkkilit çayları ve banyosu faydalıdır.
Pek çok hallerde depresif durumların titiz bir şekilde izlenmesi sonucu olayın böbrek fonksiyonlarının yetersizliği veya düzensizliğinden ortaya çıktığı anlaşılmıştır. Kırkkilit çok başarılı bir böbrek şifacısıdır. Bu konuda bitkiler arasında adeta eşsizdir.

Vücuttan su atılması gereken pek çok durumda doktora danışıldıktan sonra diğer tüm ilaçlar 4-5 günlüğüne kesilerek günde 5 fincan at kuyruğu yudum yudum acele etmeden içilir. Burada ritim 10- 15 dakikada bir yudum şeklinde olmalıdır. Bu şekilde vücuttaki tüm biriken suyu dışarı atmayı başarırsınız. Aynı şekilde böbrek ve mesane rahatsızlıklarında bu kür aynen uygulanabilir. Aynı şekilde böbrek havuzu iltihaplarında Kırkkilit banyoları harikalar yaratabilir.

Kırkkilit otu kaşıntılı cilt hastalıkları, iltihaplı cilt enfeksiyonlarında uyuz ve kelleşme hallerinde bile kullanılabilir. Bu durumlarda atkuyruğu usaresi ile kompresler yapmak oldukça faydalıdır. Kırkkilit banyoları iltihaplı tırnak yaralanmaları, kronik yaralar, egzama ve mayasıl çeşitlerine ve lupusa faydalıdır. Hemoroidlerde taze atkuyruğu lapası etkili bir ilaçtır.
Kan durdurucu etkisi ve akciğerler üzerindeki etkisi
Burunda meydana gelen ve durmayan kanamalarda soğutulmuş Kırkkilit usaresi kompres olarak konulur. Kırkkilidin kan durdurucu etkisi bununla sınırlı değildir. Mide kanamaları, hemoroid, ciğer kanamaları ve rahim kanamalarında kan durdururcu olarak kullanılabilir. Özellikle ağrılı kadın hastalıklarında oturma banyosu olarak kullanılması da tavsiye edilir.
Kan durdurucu olarak kullanıldığı hallerde çaya konan Kırkkilit miktarı artırılır. Normalde 250 ml. suya toz hale getirilmiş bir çay kaşığı Kırkkilit konurken bu durumda üç çay kaşığı kullanmakta fayda vardır.
Kırkkilit içindeki silisik asit sayesinde özellikle akciğer tüberkülozu, kronik bronşit ve diğer ciğer zafiyetlerinde en iyi ilaçlardan biridir. Bazı bitki uzmanlarınca kötü karakterli tümörlerin ilerlemesini baskı altına aldığı ve yavaşlattığı da rapor edilmiştir

Kırkkilit veya diğer adıyla Atkuyruğu bademcik iltihabı, ağız iltihapları, diş eti kanamaları damak ve boğazdaki polipler gibi durumlarda gargara olarak kullanılabilir. Bu özelliği ile adaçayına çok benzer.

Kırkkilit travmaların haricinde kramplı mide şikayetlerinde, karaciğer ve safra kesesi ağrılarında rahatlatıcı etkisiyle ün yapmıştır. Omurga, bel kemiği ağrıları boyun tutulmalarında da kompresler ve banyolar oldukça sık kullanılan yöntemlerden biridir.

Kronik egzama, damar tıkanıklığı, mayasıl ve düz tabanlığın meydana getirdiği hastalıklara faydası vardır.

Mühim bir etkisi de, metabolizma ve bağ dokusu direncini arttırmasıdır.
Bu sayede eklemlerin romatizmal hastalılarında eski kırık kemik ağrılarında, hanımlarda üreme organları kaynaklı, mikrobik hastalıklara bağlı olmayan ağrılara faydalıdır.

DİKKAT: Çok fazla dozda kullanımında olumsuz yan etkiler görülebilir.

Çay olarak kullanılan ve usare çıkarılanları daha kuru yerlerden orman kenarları ve patikalardan toplananlarıdır. Kaynar suda 10-15 dk demlenip, yavaş yavaş içilir.